प्राचीन भारताचा सर्वश्रेष्ठ धनुर्धारी कोण आहे ?
प्राचीन भारताचा सर्वश्रेष्ठ धनुर्धारी कोण आहे हे रहस्य जाणून घ्या तेव्हा बरेच धनुर्धारी झाले आहेत, परंतु असाच एक धनुर्धर होता ज्यांच्या विद्येमुळे भगवान श्रीकृष्ण देखील सतर्क झाले होते. तेथे एक धनुर्धर असा देखील होता ज्यांच्याबद्दल द्रोणाचार्य चिंतातूर होते आणि धनुष्यबाणांनी शत्रू सैन्याचा रथ स्वत: च्या बाणापासून अनेक यार्ड दूर फेकून लावणारे हि होते. या सर्वांमध्ये सामर्थ्य होते परंतु सर्वोत्तम सर्वोत्कृष्ट कोण आहे ? जर आपण विचार करीत आहात की कर्ण सर्वोत्तम आहे तर उत्तर नाही आहे. आपल्याला या महान धनुर्धारधारीन मध्ये सर्वोत्तम निवडण्याचा अधिकार नसला तरीही आम्ही त्यांच्या सामर्थ्याबद्दल जाणून घेऊन असे करत आहोत. प्रत्येक व्यक्ती क्रमवारी आप-आपल्या मतानुसार बदलू शकते. प्राचीन भारताचा सर्वोत्कृष्ट धनुर्धारी कोण असेल याबद्दल आपण किती विचार केला तरी हे आपल्याला क्वचितच समजू शकेल. तुम्ही असा विचार केला असेल की ही गोष्ट अर्जुन किंवा एकलव्य यांच्याबद्दल केली गेली पाहिजे पण नाही, तिरंदाज बरेच आहेत, परंतु त्यासारखे तिरंदाज आजपर्यंत केले गेले नाहीत आणि भविष्यात कधीही होणार नाहीत. हे जाणून घ्या की आपण चढत्या क्रमाने धनुर्धारीबद्दल पाहणार आहोत, म्हणजे प्रथम आपण सर्वात कमी क्षमतेच्या धनुर्धारीबद्दल सांगू आणि नंतर शेवटी आम्ही सर्वोत्तम धनुर्धारीबद्दल सांगू.
प्राचीन भारतातील हजारो धनुर्धारी पैकी कोण सर्वश्रेष्ठ होते? येथे जगातील 8 सर्वोत्तम धनुर्धारी विषयी थोडक्यात माहिती दिली आहे.
प्राचीन भारतातील हजारो धनुर्धारी पैकी कोण सर्वश्रेष्ठ होते? येथे जगातील 8 सर्वोत्तम धनुर्धारी विषयी थोडक्यात माहिती दिली आहे.
1. अर्जुन: -
पाच पांडवांपैकी एक असलेल्या अर्जुनाचे धनुष्यही प्रसिद्ध होते. अर्जुन हे गुरु द्रोणातील एक उत्तम शिष्य होते. द्रोणानी अर्जुनाला धनुष्य शिकवताना असे वचन दिले की या जगात त्याच्यापेक्षा श्रेष्ठ कोणी धनुर्धर होणार नाही. अर्जुनच्या धनुष्याने संपूर्ण रणांगण गाजवले. श्रीकृष्ण आणि अर्जुनांना रथवर बसून पाहण्यासाठी देव देखील स्वर्गातून खाली उतरले होते पण अर्जुनपेक्षा श्रेष्ठ असा कोणी होता, ज्यांना जग अर्जुनापेक्षा श्रेष्ठ मानतो.2. एकलव्य: -
एकलव्यने गुरु द्रोणाची मूर्ती बनवून मूर्तीसमोर धनुष्य शिक्षण घेतले होते. जेव्हा गुरु द्रोणाला हे कळले की एकलव्य अर्जुनापेक्षा श्रेष्ठ धनुष्य बाण सोडण्यास शिकला आहे, तेव्हा त्यांनी एकलव्यला विचारले, हे तंत्र तुम्ही कोठे शिकलात? यावर एकलव्य म्हणाले- गुरुवर, मी तुला एक गुरू मानतो आणि तुझ्या मूर्तीसमोर हे ज्ञान प्राप्त केले होते. यावर द्रोण म्हणाले की मग आपण गुरु दक्षिणेचे हक्कदार आहोत. हे ऐकून एकलव्य प्रसन्न झाला आणि गुरुदेवला काय हवे आहे ते विचारू लागला. द्रोणा म्हणाली की तू ज्या हाताने ऑफर करतोस त्याचा अंगठा मला पाहिजे आहे. अर्जुनाला दिलेल्या आश्वासनाचे रक्षण करण्यासाठी त्याने एकलव्यला अंगठा मागितला.3. कर्ण:-
महाभारत काळात शेकडो योद्धा असले तरी युद्धात कर्णांसारखे धनुर्धर नव्हते असे म्हणतात. कर्णने त्याच्या हातून विजयधणुष्य खाली नसते ठेवले किंवा कवचकुंडले काढले नसते तर त्याला मारणे अशक्य होते. अर्जुन आणि एकलव्य यांच्यापेक्षा कर्ण हा सर्वश्रेष्ठ धनुर्धारी असल्याचा पुरावा असा आहे की कर्णाची बाण इतकी सामर्थ्यवान होता की त्याने जेव्हा बाण सोडला आणि त्याचा बाण अर्जुनाच्या रथात आदळला तेव्हा रथ मागे सरकला. कृष्णा अर्जुनाला म्हणायचे की हनुमान व मी ज्या रथवर बसलो आहोत तरीही रथ मागे सरकतोय त्यावरून कर्णाच्या धनुर्ध्यात बरेच बळ आहे.4.बर्बरिक:-
बर्बरिक हा महाभारत काळाचा उत्तम धनुर्धर होता. रणांगणात भीम नातू बार्बरिक दोन्ही शिबिराच्या मध्यभागी असलेल्या एका पिंपळाच्या झाडाखाली उभा राहिला आणि युध्दात कमकुवत झालेल्या बाजूसाठी मी लढा देईल कशी घोषणा केली. भीमाचा नातू बर्बरीक त्याच्या शौर्याचा चमत्कार पाहण्यासाठी अर्जुन आणि भगवान कृष्ण हजर झाले तेव्हा बर्बरीकने त्याच्या शौर्याचा केवळ एक छोटासा नमुना दाखविला. कृष्णाने सांगितले की हे झाड आहे याचे सगळे पाणं एका बाणाने सर्व पाने भोसकून दाखव, मी ते मान्य करीन तुझं श्रेष्ठत्व. बार्बरिकने आज्ञा घेऊन झाडाकडे बाण सोडला. बाण एकापाठोपाठ एक पाने भिजत असताना एक पान फुटले आणि खाली पडले, तेव्हा श्रीकृष्णाने तो छिद्र होण्यापासून टाळेल असा विचार करून ते लपवून ठेवले, परंतु त्या बाणाने सर्व पाने छिद्र पाडली तो कृष्णाच्या पायाजवळ थांबला. मग बर्बरीक म्हणाले, "देवाने आपल्या पायाखालची एक पाने दाबली आहे, कृपया पाय काढा, कारण मी तुमचा पाय छेदू नये म्हणून फक्त पाने टोचण्याचा बाण आज्ञा केला आहे." बाण एकापाठोपाठ एक पाने भिजत असताना एक पान फुटले आणि खाली पडले, तेव्हा श्रीकृष्णाने तो छिद्र होण्यापासून टाळेल असा विचार करून ते लपवून ठेवले, परंतु त्या बाणाने सर्व पाने छिद्र पाडली तो कृष्णाच्या पायाजवळ थांबला. मग बर्बरीक म्हणाले, "देवाने आपल्या पायाखालची एक पाने दाबली आहे, कृपया पाय काढा, कारण मी तुमचा पाय छेदू नये म्हणून फक्त पाने टोचण्याचा बाणाला आज्ञा केली आहे." त्याचा हा चमत्कार पाहून कृष्ण काळजीत पडले. भगवान कृष्णांना हे माहित होते की बार्बरिकने पराभूत झालेल्या व्यक्तीला पाठिंबा देण्याचे वचन दिले. जर कौरव हरताना दिसले तर पांडवांसाठी संकट उद्भवू शकेल आणि जर पांडव बर्बरीकसमोर हरले तर ते पांडवांचे समर्थन करतील. अशा प्रकारे तो एका बाणाने दोन्ही बाजूंच्या सैन्याचा नाश करेल.5.लक्ष्मण: -
रामाचा धाकटा भाऊ लक्ष्मण कोणाला नाही माहिती. लक्ष्मणने आपल्या बाणाने रेखा काढली. त्या ओळीत इतकी ताकद होती की त्यापलीकडे कोणीही जाऊ शकले नाही. लक्ष्मणच्या धनुष ज्ञानाची चर्चा दूरदूरपर्यंत होती. शास्त्रानुसार लक्ष्मण हा सर्वश्रेष्ठ धनुर्धर मानला जातो. राम-रावण युद्धाच्या वेळी लक्ष्मणने मेघनादचा पराभव केला ज्याने इंद्राला युद्धात पराभूत केले, म्हणूनच मेघनाद यांना इंद्रजित असेही म्हणतात.6.भगवान श्रीकृष्ण:-
लक्ष्मण प्राप्त करण्यासाठी स्वयंवरच्या धनुष्य स्पर्धेत भाग घेतला तेव्हा ही वस्तुस्थिती उघडकीस आली तेव्हा भगवान श्रीकृष्ण देखील उत्तम धनुर्धर होते. या स्पर्धेत कर्ण, अर्जुन आणि इतर अनेक तिरंदाजांनी सहभाग घेतला होता. द्रौपदी स्वयंवरापेक्षा लक्ष्मण स्वयंवर अधिक कठीण होते स्पर्धा : भगवान श्रीकृष्णाने सर्व धनुर्धारींचा पराभव करून लक्ष्मणाशी लग्न केले. तथापि, लक्ष्मणा कृष्णाचे स्वत: चे पती होण्यास आधीच सहमत झाले होते, त्यामुळे श्रीकृष्णाला या स्पर्धेत भाग घ्यावा लागला. श्रीकृष्णाचे धनुष्य शारंग असे ठेवले गेले.7.भगवान श्रीराम:-
एकदा समुद्र ओलांडण्याचा कोणताही मार्ग नव्हता तेव्हा भगवान श्रीरामांनी आपल्या बाणाने समुद्र कोरडा करण्याचा विचार केला आणि त्यांनी आपला बाण तर्राच्या बाहेर काढला आणि धनुष्यांवर चढविला. तेव्हा लगेच समुद्र देव प्रकट झाले आणि त्यांनी भगवान रामाना प्रार्थना करण्यास सुरवात केली नंतर रामानी समुद्र देवाला शरण दिली. भगवान श्री राम सर्वोत्तम धनुर्धर मानले जातात. तथापि, त्यांनी त्यांचे धनुष्य आणि बाण फारच क्वचितच वापरले.8.भगवान शंकर:-
संपूर्ण धर्म, योग आणि शिकवण भगवान शंकरपासून सुरू होते आणि केवळ त्याच्याबरोबरच संपते. या धनुष्याने भगवान शंकरांनी त्रिपुरासुराचा वध केला. त्रिपुरासुरा म्हणजे तीन महासत्ता आणि असुरांना ब्रह्माकडून अमरत्वाचा आशीर्वाद मिळाला. शिवने बनवलेल्या धनुष्यापासून ढग फुटले आणि पर्वत हलू लागले,जणू काही भूकंप झाला आहे. हा धनुष्य खूप शक्तिशाली होता. त्रिपुरासुराची तिन्ही शहरे बाणांनी जमीनदोस्त केली गेली. या धनुष्याचे नाव पिनाक होते. देवी-देवतांचा काळ संपल्यानंतर हा धनुष्य देवरातला देण्यात आला. देवताओं ने राजा जनक के पूर्वज देवराज इंद्र को दे दिया। राजा जनक के पूर्वजों में निमि के ज्येष्ठ पुत्र देवराज थे। शिव-धनुष उन्हीं की धरोहरस्वरूप राजा जनक के पास सुरक्षित था। इस धनुष को भगवान शंकर ने स्वयं अपने हाथों से बनाया था। उनके इस विशालकाय धनुष को कोई भी उठाने की क्षमता नहीं रखता था। लेकिन भगवान राम ने इसे उठाकर इसकी प्रत्यंचा चढ़ाई और इसे एक झटके में तोड़ दिया। राजा दक्षाच्या यज्ञातील यज्ञाचा भाग शिवला न दिल्यामुळे आणि सती माता यामुळे अग्निस्नान केल्यामुळे भगवान शंकर खूप क्रोधित झाले असा उल्लेख आहे आणि त्यांनी आपल्या पिनक धनुष्याने सर्व सृष्टीचा व देव-देवतांचा नाश करण्याचा निर्णय घेतला. धनुष्यांच्या डणक्यामुळे पृथ्वीचे वातावरण भयंकर झाले. मोठ्या कष्टाने देवांनी त्यांचा राग शांत केला, मग त्यांनी हे धनुष्य देवतांना दिले. देवतांनी राजा जनकाचा पूर्वज देवराज इंद्र दिला. राजा जनकच्या पूर्वजांमध्ये निमिराचा थोरला मुलगा देवराजा होता. शिव-धनुष्य आपला वारसा म्हणून राजा जनककडे सुरक्षित होते. हा धनुष्य भगवान शंकरांनी स्वत: च्या हातांनी बनविला होता. त्यांचा हा विशाल धनुष्य उचलायची करण्याची क्षमता कोणातही नव्हती परंतु भगवान रामांनी ते उचलले आणि त्यास दोर चढवले आणि ते करताना एका झटक्यात‌धनुष्य तुटले..